Ο έρωτας και η ζήλια πάνε μαζί; Αλληλοτροφοδοτούνται ; Η ζήλια είναι το οξυγόνο ή το δηλητήριο του έρωτα; Είναι απόδειξη αγάπης ή μια προσωπική ανασφάλεια
; Ας τα δούμε αναλυτικά :
Η ζήλια είναι ένα έντονο συναίσθημα που προκαλεί και έντονες αντιδράσεις όπως φόβο, θυμό, ανασφάλεια, αίσθημα εκδίκησης και αντιπαλότητας, που μπορεί να οδηγήσει και σε οξυμένες καταστάσεις. Η ζήλια όμως δε συνδέεται μόνο με τον έρωτα αλλά με κάθε μορφή ανθρώπινης σχέσης, φιλικής, συγγενικής, σχέσης ανάμεσα σε συναδέλφους ή συμμαθητές .
Οι ρίζες της βρίσκονται από τα πρώτα χρόνια τη ζωής του ανθρώπου, από τότε δηλαδή που διεκδικούσε την αποκλειστική φροντίδα και προσοχή της μητέρας του. Προβάλλει όταν νιώθουμε ότι κάτι ή κάποιος απειλεί τις σχέσεις μας ή αλλιώς τα κεκτημένα μας, με αποτέλεσμα να νιώθουμε φόβο . Το φόβο της απώλειας .
Όμως πρέπει να επισημάνουμε ότι η ζήλια δε δρα πάντα δυσλειτουργικά στις σχέσεις . Όταν ελέγχεται μπορεί να υποδηλώσει διεκδίκηση και ενδιαφέρον του ενός συντρόφου προς τον άλλο και δεν απειλεί τη σχέση . Όταν όμως χάνεται ο αυτοέλεγχος και περνά από τα όρια του φυσιολογικού σε εκείνα του παθολογικού, δημιουργεί ένταση στη σχέση, εκφράζεται με θυμό και επιθετικότητα. Η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ φυσιολογικού και παθολογικού είναι και το μυστικό για τη διατήρηση ή τη συντριβή της σχέσης .
Η ζήλια δεν έχει φύλο. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μπορεί να την εκδηλώσουν μέσα στη σχέση τους. Η ζήλια των ανδρών είναι εγωιστική. Ένας άνδρας νιώθει πως ο ανδρισμός του είναι λιγότερος σε σχέση με κάποιου άλλου. Δεν εξωτερικεύει τη ζήλια αμέσως, κυρίως από εγωισμό. Αυτή η συσσώρευση όμως έντασης τον κάνει να γίνεται πιο επιθετικός όταν την εκδηλώσει, να έχει έντονα ψυχοσωματικά συμπτώματα και μπορεί να τον οδηγήσει μέχρι και στη δημιουργία παράλληλης σχέσης, προκειμένου να τονώσει την αυτοπεποίθηση του και το κλονισμένο ανδρικό εγωισμό .
Στις γυναίκες τώρα, η ζήλια γεννιέται όταν νιώθουν ότι χάνουν τα κεκτημένα τους. Όταν την εκδηλώνουν γίνονται πιεστικές και καχύποπτες, σε τέτοιο βαθμό που πολλές σχέσεις τελειώνουν από την πίεση που ασκείτε στο ταίρι τους .
Φυσικά δε πρέπει να παραλείψουμε το γεγονός ότι η ζήλια μπορεί να «βασιστεί» όχι μόνο σε αληθινά γεγονότα ή αφορμές αλλά και σε υποθετικά «φανταστικά» . Πολλές φορές δηλαδή γινόμαστε θύματα μιας δίκης μας παρερμηνείας ενός συμβάντος , από τη δική μας ανασφάλεια. Συνεπώς το πώς συμπεριφερόμαστε έχει να κάνει και με την αυτοεικόνα μας , τη συναισθηματική μας κατάσταση και την προσωπικότητα μας.
Πως μπορεί όμως ένα συναίσθημα τόσο έντονο και ύπουλο να αντιμετωπιστεί ή έστω να ελεγχθεί;
Πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση και παραδοχή του προβλήματος. Πολλές φορές είναι τα παράπονα, οι διαμαρτυρίες και η μη ανοχή του συντρόφου που θα μας επισημάνει τη προβληματική μας συμπεριφορά. Αφού το αναγνωρίσω θα προσπαθήσω να του δώσω μια ερμηνεία, όπως τί θεωρώ ζήλια, γιατί την εκδηλώνω, τί θέλω να αποδείξω στο σύντροφο ή και σε εμένα; Στη συνεχεία προσεγγίζω το σύντροφο μου και συζητώ χωρίς αναστολές για αυτό το θέμα . Πως τη βιώνει εκείνος , πως νιώθει , τι σκέπτεται για εμένα . Μια ουσιαστική συζήτηση, όσο δύσκολη και αν φαίνεται μπορεί να εξελιχτεί σε μια ουσιαστική ευκαιρία αυτοβελτίωσης και βελτίωσης της σχέσης, έχοντας ως βασικό άξονα όμως την ειλικρινή μας στάση σε αυτή με διάθεση αυτοκριτικής .
Φυσικά η ολοκληρωτική απελευθέρωση από τη ζήλια επιτυγχάνεται με τη δουλειά που θα κάνω με τον εαυτό μου. Η ζήλια είναι μια έκφραση προσωπικών κενών . Ελλειμματικές προηγούμενες σχέσεις, όχι μόνο σε ερωτικό επίπεδο, δική μας ανολοκλήρωτη προσωπικότητα, συναισθηματικές μας ανασφάλειες, έλλειψη αυτοπροσδιορισμού και υπερβολική επένδυση σε ερωτικές σχέσεις ως μέσο προσωπικής ανύψωσης , είναι οι βασικοί τροφοδότες και συντηρητές της . Όσο πιο γρήγορα γίνει η αποδοχή όλων αυτών και αρχίσει η απαγκίστρωση μας τόσο πιο ελεύθεροι θα νιώθουμε και θα είμαστε σε όλες μας τις σχέσεις .
Από τη Μάγδα Δασκαλάκη, εξελικτική ψυχολόγο, ειδική συνεργάτη neadiatrofis.gr
