Ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια οι ερευνητές σε όλο τον κόσμο στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην αναζήτηση των παραγόντων εκείνων που
θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να ζήσουμε περισσότερο και καλύτερα. Τα τελευταία 150 χρόνια είναι αλήθεια ότι το προσδόκιμο επιβίωσης του ανθρώπου ακολούθησε ένα έντονο ρυθμό αύξησης παγκοσμίως. Η δημογραφική ωστόσο αλλαγή του πληθυσμού έχει αρκετές επιδράσεις στα επίπεδα δημόσιας υγείας, αφού αρκετές είναι οι χρόνιες παθήσεις όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφορες μορφές καρκίνου, στις οποίες φαίνεται να αυξάνεται ο επιπολασμός στα ηλικιωμένα άτομα.
Για τη διερεύνηση όλων των παραπάνω διεξάγεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας η μελέτη MEDIS. Η έρευνα MEDIS είναι μια πολυεθνική επιδημιολογική μελέτη που σχεδιάστηκε από ερευνητές του ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ για να αποτιμήσει βιολογικά, κλινικά, συμπεριφοριστικά και διατροφικά χαρακτηριστικά, καθώς και στοιχεία του τρόπου ζωής ηλικιωμένων ατόμων που ζουν σε νησιά της Μεσογείου. Επιστημονικός φορέας είναι το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, ενώ η έρευνα έλαβε χορηγίες από το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Ξεκίνησε το 2005, βασιζόμενη σε ιδέα και πρωτοβουλία των καθηγητών Ευάγγελου Πολυχρονόπουλου και Δημοσθένη Παναγιωτάκου . Στο πλαίσιο αυτής της διερεύνησης, και για συγκριτικούς λόγους, μελετήθηκε και δείγμα ηλικιωμένων κατοίκων από την ηπειρωτική Ελλάδα, και συγκεκριμένα από την Ανατολική Μάνη.
Η περιοχή της Μάνης, και ιδιαίτερα της Ανατολικής Μάνης, έχει μορφολογικές αλλά και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες που δεν συναντά κανείς στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η διατροφή των Μανιατών ήταν λιτή, απέριττη, βασισμένη στα προϊόντα της γης, με το ελαιόλαδο να κατέχει κυρίαρχη θέση στην καθημερινή μαγειρική. Από άποψη υγείας ο πληθυσμός δεν χαρακτηριζόταν από συγκεκριμένες παθογένειες, χωρίς όμως να υπάρχουν συστηματικές καταγραφές από το παρελθόν. Από τη δεκαετία του 1950 και έπειτα η έντονη αστικοποίηση του ελληνικού πληθυσμού, “άδειασε” και την Μάνη, με τον πληθυσμό να συσσωρεύεται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η υγεία του πληθυσμού άρχισε να αποκτά προβλήματα που απορρέουν από το αστικό περιβάλλον, όπως καταδεικνύουν μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και μικρότερα αστικά κέντρα. Όμως η υγεία, αλλά και οι συμπεριφορές αυτού του “ακριτικού” πληθυσμού της χώρας, δεν είχε ποτέ ιδιαίτερα μελετηθεί.
Για το σκοπό αυτό, και με τη συνεργασία του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης, κατά το έτος 2014, πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία στην οποία συμπεριλήφθηκαν σε εθελοντική βάση, 295 άτομα, 157 άνδρες (75±7 ετών) και 138 γυναίκες (74±7 ετών) από όλες τις περιοχές της Ανατολικής Μάνης. Βασική προϋπόθεση ήταν να είναι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής σε όλη τους τη ζωή και να μην είχαν εκδηλώσει κάποια καρδιαγγειακή πάθηση ή καρκίνο. Την ευθύνη της συλλογής των δεδομένων από την περιοχή της Ανατολικής Μάνης είχε ο Δρ Ανάργυρος Μαριόλης, Διευθυντής του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης, με τους συνεργάτες και το ιατρικό, νοσηλευτικό προσωπικό του Κέντρου.
Από τα αποτελέσματα της μελέτης το προσδόκιμο επιβίωσης των συμμετεχόντων Μανιατών υπολογίστηκε στα 80,7 έτη, που είναι ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με προσδόκιμο επιβίωσης του Ελληνικού πληθυσμού που είναι τα 79,6 έτη. Αξιοσημείωτο είναι το ότι στο δείγμα συμμετείχαν, σε ποσοστό 23% εκ των ανδρών και 21% εκ των γυναικών, άτομα >80 ετών. Επίσης, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία ο μέσος πολίτης στην Ελλάδα διάγει με “καλή” υγεία τα 68,7 έτη της ζωής του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της παρούσας έρευνας ο μέσος πολίτης της Μάνης διάγει με “καλή” υγεία τα 68,4 έτη της ζωής του. Αναλυτικότερα :
– Οι άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες είχαν αυξημένα ποσοστά υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας και σακχαρώδους διαβήτη, ενώ οι γυναίκες είχαν αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας.
– Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ηλικιωμένους της μελέτης MEDIS, οι κάτοικοι της Μάνης είχαν μικρότερα ποσοστά υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας, παχυσαρκίας και σακχαρώδους διαβήτη, και καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης, χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης.
– Ιδιαίτερο πρόβλημα στον πληθυσμό που μελετήθηκε φαίνεται να αποτελεί η παχυσαρκία, όπου περίπου 2 στους 10 άνδρες και 3 στις 10 γυναίκες ήταν παχύσαρκοι, ενώ 7 στους 10 άνδρες και 8 στις 10 γυναίκες είχαν κεντρικού τύπου παχυσαρκία, η οποία ενοχοποιείται ακόμα περισσότερο για τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
– Τα ποσοστά καθιστικής ζωής ήταν 86% στους άνδρες και στις γυναίκες, σε αντίθεση με τα ποσοστά στις υπόλοιπες νησιωτικές περιοχές της μελέτης, όπου η καθιστική ζωή περιοριζόταν στο 54%. Τα χαμηλά ποσοστά σωματικής δραστηριότητας που παρατηρήθηκαν στον πληθυσμό της Μάνης που μελετήθηκε έρχονται σε συμφωνία με τα υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας, και καταδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη παρέμβασης από την πολιτεία και τους φορείς Υγείας, για ενίσχυση προγραμμάτων σωματικής δραστηριότητας στην ηλιακή ομάδα των άνω 65 ετών συμπολίτες.
-. Σε αντίθεση με τον μέσο ενήλικα ελληνικό πληθυσμό όπου περίπου το 45% των ανδρών και το 35% των γυναικών καπνίζουν, οι ηλικιωμένοι της περιοχής της Μάνης δήλωσαν καπνιστές σε ποσοστό 27% οι άνδρες και 7% οι γυναίκες. Παρόμοια ποσοστά αναδείχθηκαν και στις υπόλοιπες νησιωτικές περιοχές της μελέτης. Δυστυχώς όμως, ένα επιπλέον 63% των ανδρών και 9% των γυναικών της Μάνης δήλωσαν ότι ήταν καπνιστές στο παρελθόν.
– Ο βαθμός προσκόλλησης στην παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή ήταν 56% (58% για τους άνδρες και 52% για τις γυναίκες), ενώ για τους ηλικιωμένους από τις υπόλοιπες περιοχές της μελέτης ήταν 65% (με τα υψηλότερα ποσοστά να αναδεικνύονται στη Ζάκυνθο, Κρήτη και Ικαρία).
Επιστημονική Ομάδα neadiatrofis.gr
