Η διαδικασία της σύλληψης είναι από τις πιο φυσικές διαδικασίες στον κόσμο. Κι όμως, τα “μυστικά” της σύλληψης είναι πολλά.
Ακολουθούν 4 πληροφορίες για τον “δρόμο” που διανύει το σπερματοζωάριο από το σεξ ως την εγκυμοσύνη.
Η φυσική διαδικασία σύλληψης είναι “μαγική”! Τα σπερματοζωάρια βρίσκουν το δρόμο τους προς το ωάριο και, αν όλα είναι καλά, ξεκινά η κύηση.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του γόνιμου σπέρματος;
Αν το σπέρμα είναι γόνιμο, περιμένουμε να υπάρχουν περίπου 35 εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά εκσπερμάτιση. Μπορεί, όμως, να υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις, από λίγες εκατοντάδες έως και πάνω από 150 εκατομμύρια σπερματοζωάρια σε μία εκσπερμάτιση. Σε περιπτώσεις μικρού αριθμού σπερματοζωαρίων, χαμηλής κινητικότητας ή άλλων προβλημάτων, ο άνδρας θα πρέπει αρχικά να συμβουλευθεί ειδικό, για να ξέρει το ζευγάρι αν μπορεί να αποκτήσει παιδί με φυσιολογική κύηση ή αν χρειάζεται κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής όπως σπερματέγχυση, μικρογονιμοποίηση ή εξωσωματική γονιμοποίηση.
Το σπερματοζωάριο κολυμπάει εξαιρετικά γρήγορα!
Το σπερματοζωάριο αποτελείται από την κεφαλή, τον αυχένα και την ουρά και μετακινείται προς το ωάριο με μαστιγιοειδείς κινήσεις. Το σπερματοζωάριο διανύει 5mm το λεπτό, δηλαδή κάθε δευτερόλεπτο προχωράει πενταπλάσια απόσταση από όσο είναι το μήκος του. Αν συγκρίναμε την ταχύτητά του με αυτή ενός σολομού, η ταχύτητα κίνησης του σπερματοζωαρίου θα ήταν σαν να κολυμπάει ο σολομός με ταχύτητα περίπου 750 χιλιομέτρων την ώρα. Αν το συγκρίναμε με μία φάλαινα, θα ήταν σαν η φάλαινα να κολυμπάει με ταχύτητα 22.500 χιλιομέτρων την ώρα. Τα σπερματοζωάρια, λοιπόν, είναι γρήγορα και φθάνουν στο ωάριο μέσα σε περίπου 24 ώρες.
Τι συμβαίνει με τα ωάρια;
Όταν γεννηθεί μια γυναίκα, έχει συνήθως περίπου 400.000 ωάρια στις ωοθήκες της. Όταν φθάσει στην εφηβεία αρχίζει να έχει ωορρηξία, δηλαδή μία φορά τον μήνα ορισμένα ωάρια ωριμάζουν και ένα από αυτά απελευθερώνεται από την ωοθήκη, ενώ το εσωτερικό στρώμα της μήτρας έχει γίνει λίγο πιο παχύ και είναι έτοιμο να δεχθεί την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.
Το ωάριο, λοιπόν, κάνει ένα ταξίδι από την ωοθήκη έως τη μήτρα, με τη βοήθεια συσπάσεων των μυών, αλλά και με τη βοήθεια κυττάρων, που υπάρχουν στο τέλος της σάλπιγγας, μοιάζουν με τρίχες και δημιουργούν ένα ρεύμα κατά την κίνησή τους. Το ωάριο κινείται πολύ αργά και χρειάζεται περίπου 4 μέρες για να φθάσει στη μήτρα. Αν το ωάριο μετά την απελευθέρωσή του δεν γονιμοποιηθεί μέσα σε 12-48 ώρες, αποσυντίθεται.
Πώς γίνεται η σύλληψη;
Το σπέρμα εισχωρεί στον κόλπο της γυναίκας, κολυμπά και φθάνει μέσα από τον τράχηλο στις σάλπιγγες, όπου και γίνεται συνήθως η γονιμοποίηση του ωαρίου. Το σπερματοζωάριο δεν έχει την ικανότητα να γονιμοποιήσει το ωάριο πριν ενεργοποιηθεί, κάτι που συμβαίνει λίγες ώρες μετά την είσοδο του σπέρματος στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Το σπέρμα κινείται με μία μαστιγιοειδή προωθητική κίνηση και η μεμβράνη στην κεφαλή του αλλάζει, έτσι ώστε να επιτραπεί, τελικά, η ένωσή του με την μεμβράνη της επιφάνειας του ωαρίου.
Από όλα τα σπερματοζωάρια, που υπάρχουν σε μία εκσπερμάτιση, μόλις λίγες εκατοντάδες (αυτά με την καλύτερη ποιότητα) καταφέρνουν να πλησιάσουν στη σάλπιγγα. Τελικά ένα σπερματοζωάριο καταφέρνει να προσδεθεί σε μία περιοχή του ωαρίου, που ονομάζεται διάφανη ζώνη. Όταν ένα σπερματοζωάριο καταφέρει, τελικά, να «εισβάλλει» στο ωάριο, το γενετικό υλικό των δύο αυτών κυττάρων ενώνεται και δημιουργεί έναν πυρήνα. Το γονιμοποιημένο ωάριο ονομάζεται ζυγωτό. Το DNA του άνδρα και το DNA της γυναίκας ενώνονται και, τελικά, σχηματίζουν ένα νέο ανθρώπινο πλάσμα.
Αυτή η ένωση ωαρίου και σπερματοζωαρίου πυροδοτεί πολλαπλές αντιδράσεις, μεταξύ αυτών και την απελευθέρωση ενζύμων, που σκληραίνουν την διάφανη ζώνη του ωαρίου, με αποτέλεσμα κανένα άλλο σπερματοζωάριο να μην μπορεί να μπει στο ωάριο.
Για να θεωρήσουμε ότι μία γυναίκα είναι έγκυος, χρειάζονται κάποιες μέρες, ώστε να εμφυτευθεί το ζυγωτό στο εσωτερικό στρώμα της μήτρας. Όταν τα κύτταρα του εμβρύου αρχίσουν να διαφοροποιούνται μέσα στη μήτρα, το έμβρυο είναι, πλέον, στο στάδιο της βλαστοκύστης. Έχει, δηλαδή, ένα εξωτερικό στρώμα κυττάρων, το οποίο θα δώσει τον πλακούντα και μία εσωτερική μάζα κυττάρων, η οποία θα δώσει το έμβρυο. Ο εμβρυϊκός αυτός σχηματισμός είναι, πλέον, έτοιμος να εμφυτευθεί στο εσωτερικό στρώμα της μήτρας. Έτσι ένα μωρό είναι έτοιμο να ξεκινήσει τη ζωή του!
*Δρ. Ελένη Κοντογιάννη, B.Sc., Ph.D., Εμβρυολόγος – Γενετίστρια, Επιστημονική Διευθύντρια “IVF & GENETICS”, www.ivfgreece.gr
Από τη Βίκυ Καρατζαφέρη, υπεύθυνη θεμάτων υγείας neadiatrofis.gr
