Οι κάτοικοι της Ικαρίας συγκαταλέγονται στους μακροβιότερους ανθρώπους στον κόσμο.
Εκτός των άλλων, χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ικαρία η εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου καθυστερεί περίπου 8 έτη από την μέση ηλικία εμφάνισης στο γενικότερο Ελληνικό πληθυσμό, ενώ οι γεωφυσικές ιδιομορφίες της νήσου με τις ιαματικές πηγές και το γρανιτώδες προέλευσης υπέδαφος, θέτουν ένα περαιτέρω πεδίο έρευνας. Για να διερευνηθούν περισσότερο τα μυστικά μακροζωίας των κατοίκων της Ικαρίας ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια μια μεγάλη μελέτη καταγραφής των κλινικών και παρακλινικών χαρακτηριστικών καθώς και των συνηθειών τρόπου ζωής των κατοίκων της Ικαρίας μέσης και προχωρημένης ηλικίας. Η μελέτη πραγματοποιείται από την 1η Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.
Στα πλαίσια των παραπάνω επιδημιολογικών παρατηρήσεων, στόχος της μελέτης, πέρα της πλήρους ιατρικής εξέτασης, είναι και η εκτίμηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου των μεσηλίκων και ηλικιωμένων κατοίκων σε προοπτική παρακολούθηση 10-ετίας. Προς την κατεύθυνση αυτή ομάδα εκπαιδευμένων ιατρών καρδιολόγων και παθολόγων επισκέπτονται τακτικά την Ικαρία, προσφέροντας πλήρη παθολογική και καρδιολογική εξέταση και μελετώντας περισσότερους από 300 κλινικούς, ψυχοκοινωνικούς, διαιτητικούς , περιβαλλοντικούς και βιοχημικούς παραμέτρους, για την αποτίμηση της κατάστασης υγείας των μόνιμων κατοίκων της νήσου. Ίσως έτσι αποδειχθεί ότι η παρουσία μακροβιότητας δεν αποτελεί ένα τυχαίο γεγονός, όπως εικάζουν κάποιοι των κατοίκων, αλλά το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας υιοθέτησης ενός εναλλακτικού τρόπου και κυρίως θεώρησης ζωής. Ας τα δούμε όμως αναλυτικά :
Συνολικά αποτιμήθηκαν περισσότεροι από 300 παράμετροι, κλινικοί, βιοχημικοί, συνήθεις τρόποι ζωής, ψυχοκοινωνικοί και διαιτητικοί. Τα πρώτα πορίσματα της μελέτης που διεξήχθη από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο του 2009 και συμπεριέλαβε 673 ηλικιωμένα άτομα (μέσης ηλικίας 75 ±6,5, εκ των οποίων το 49% ήταν άνδρες) και 657 νεότερα (μέσης ηλικίας 54±7, 46% άνδρες), μόνιμους κατοίκους του νησιού, έδειξαν ότι:
- Εκείνο που φαίνεται να διακρίνει τους ηλικιωμένους κατοίκους της Ικαρίας και τους κάνει να ξεχωρίζουν είναι ο τύπος της δίαιτας που ακολουθούν. Συγκεκριμένα φαίνεται ότι τρώνε συχνότερα ψάρι, φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ελαιόλαδο και πίνουν αφεψήματα από βότανα και τσάι περισσότερο σε σχέση με τους νεότερους.
- Όσον αφορά την κατανάλωση καφέ, η μέτρια κατανάλωση 1-2 φλιτζανιών ελληνικού καφέ την ημέρα σχετίζεται επίσης με καλύτερη διατήρηση της ελαστικότητας των αγγείων,
- Σε σχέση με ανάλογης ηλικίας άτομα αστικών περιοχών της Ελλάδας και από άλλες μελέτες νησιωτικών πληθυσμών της Μεσογείου η υιοθέτηση πιο υγιεινής διατροφής ήταν πιο συχνή στους ηλικιωμένους της Ικαρίας (68% στους υπερήλικες άνδρες άνω των 80 ετών και 64% στις υπερήλικες γυναίκες).
- Επιπλέον, το 50,5% των υπερηλίκων της Ικαρίας ανέφεραν τήρηση θρησκευτικής νηστείας.
- Επίσης, τα ηλικιωμένα άτομα συνηθίζουν τη μεσημεριανή ανάπαυση (ποσοστό 75%) συχνότερα από τους νεότερους, ενώ εμφανίζουν και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
- Σε πληθυσμό 284 ηλικιωμένων ανδρών, από 65 έως 99 ετών, ποσοστό 60% ανέφερε τουλάχιστον μέτρια αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια ερωτικής συνεύρεσης και ποσοστό 50% ανέφερε ολοκλήρωση της συνεύρεσης. Ένα ποσοστό 30% ανέφερε ότι δεν έχει καμία σεξουαλική δραστηριότητα.
- Τα ποσοστά κατάθλιψης ήταν από τα χαμηλότερα σε σύγκριση με άλλους πληθυσμούς ηλικιωμένων .
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στην άποψη ότι τα μυστικά μακροζωίας των κατοίκων της Ικαρίας αποτελούν ένα πλέγμα συνηθειών που αφορούν την καθημερινότητά τους σε διάφορες εκφάνσεις.
Dr. Χριστίνα Χρυσοχόου
Καρδιολόγος , Επιμελήτρια ‘A ΕΣΥ,
1η Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο
