Στη πλέον μοναδική στιγμή στη ζωή μιας γυναίκας , τη γέννα του παιδιού της , συχνά παρουσιάζεται – 1 στις 8 γυναίκες – , μια συμπεριφορά ,μια αντίδραση η όποια δεν είναι η φυσιολογική ή τουλάχιστον η αναμενόμενη μπροστά στο μεγαλείο της γέννησης ενός παιδιού .
Η επιλόχεια κατάθλιψη (post-partum = μετά τον αποχωρισμό) , μια ψυχική νόσος τόσο σημαντική που δύναται στις χειρότερες περιπτώσεις να οδηγήσει σε ψύχωση , αυτοκτονία , παιδοκτονία .Τονίζουμε στη χειρότερη των περιπτώσεων .
Τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς που παρουσιάζει η μητέρα είναι
• Έντονη θλίψη
• Άρνηση ενασχόλησης με το μωρό
• Επιθετικότητα
• Διαταραχές στη διατροφή και τον ύπνο
• Απώλεια ευχαρίστησης από οτιδήποτε στη καθημερινότητα
• Ευσυγκινησία χωρίς ιδιαίτερους λογούς
• Έντονη έως υπερβολική κόπωση
• Έντονο συναίσθημα ότι είναι ανάξια , ανίκανη , αναποτελεσματική
• Αποκτά ενοχές για την όποια ανεπάρκεια της
• Βιώνει έντονο φόβο ότι θα συμβεί κάτι άσχημο στο μωρό
• Επανακτά συνήθειες , όπως το κάπνισμα , η κατανάλωση αλκοόλ και ουσιών
Διακρίνονται τρεις κατηγορίες ανάλογα με τη σοβαρότητα
1. Επιλόχεια μελαγχολία , από τη τέταρτη περίπου ημέρα μέχρι τη δέκατη πέμπτη , με εκδήλωση κλάματος , ευαισθησίας και με εναλλαγές διάθεσης .
2. Κατάθλιψη λοχείας , post-partum depression PPD
3. Επιλόχειος ψύχωση , στα πλαίσια μιας ψυχιατρικής διαταραχής , όπως σχιζοφρένεια , μανιοκατάθλιψη , μείζονα κατάθλιψη .
Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες όμως οι οποίοι συντελούν στο να εκδηλωθεί .
• Προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό
• Οικογενειακό ψυχιατρικό ιστορικό
• Κοινωνικές και οικονομικές δυσχέρειες
• Χαρακτηριστικά προσωπικότητας
• Απουσία κοινωνικής στήριξης
• Επαγγελματική αστάθεια
• Απουσία προηγούμενης εμπειρίας με παιδιά
• Μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη
• Κακές συζυγικές σχέσεις
• Κακή σχέση με τη μητέρα –γιαγιά του βρέφους
• Πολυτοκία
• Προηγούμενη απόπειρα αυτοκτονίας
• Κακή εξέλιξη προηγούμενων κυήσεων
• Κακή προγεννητική φροντίδα
• Κακή διατροφή
• Χρήση ουσιών
Στις σοβαρές περιπτώσεις επιβάλλεται η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής .
Στο εξωτερικό υπάρχουν ειδικές μονάδες , για τις περιπτώσεις εκείνες , που όταν κρίνεται απαραίτητο νοσηλεύονται η μητέρα μαζί με το νεογέννητο , mother baby units .Τόσο η μητέρα όσο και το μωρό τελούν υπό επίβλεψη και οι ειδικοί , ψυχίατροι , ψυχολόγοι , μαίες , νεογνολόγοι υποστηρίζουν τη μητέρα και τη βοηθούν στο να ξεπεράσει το «σοκ» της μητρότητας και να βιώσει απελευθερωμένη από ότι τη βαραίνει τη μητρότητα .
Όπως είναι φυσιολογικό η προσοχή όλων είναι στραμμένη στο νεογέννητο .Η φροντίδα , η περιποίηση , η εκδήλωση αγάπης , η αναζήτηση , όλα , όπως εξάλλου επιβάλλεται είναι για το μωρό .Θα ήταν όμως σωστό να υπάρχει από το περιβάλλον και η μέριμνα για τη μητέρα . Για να ξεκουράζεται , να τρέφεται σωστά , να την ακούμε όταν μας εκδηλώνει τις φυσιολογικές ανησυχίες της για το μωράκι της , να τη συμβουλεύουμε με διακριτικότητα , να της λέμε μπράβο για ό,τι καταφέρνει . Να της δώσουμε το χρόνο να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα , που εκτός από τον ερχομό του μωρού για εκείνη είναι και η συνειδητοποίηση ότι η ζωή της αλλάζει για όσο θα ζει , και στο επίκεντρο της θα είναι πάντα η προτεραιότητα των / του παιδιού της .
Από τη Μάγδα Δασκαλάκη, Εξελικτική ψυχολόγο
Επιστημονική συνεργάτη neadiatrofis.gr
