Έχει συνδεθεί με την ευχαρίστηση, την τόνωση, καθώς και με την παρέα και την κοινωνικοποίηση.
Καταναλώνεται καθημερινά από ένα ευρύ φάσμα ηλικιών είτε με τη μορφή ζεστού ροφήματος είτε κρύου. Μιλάμε φυσικά για τον στιγμιαίο καφέ, ένα από τα πιο δημοφιλή ροφήματα, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με διάφορες φάσεις της καθημερινότητάς μας, όπως είναι το πρωινό ξύπνημα, οι ώρες που περνάμε στον εργασιακό μας χώρο καθώς και η έξοδος για διασκέδαση. Όπως όμως για όλα τα τρόφιμα και ροφήματα που καθημερινά καταναλώνουμε έτσι και για τον στιγμιαίο καφέ, είναι σημαντικό πάνω από όλα να γνωρίζουμε τη διαδικασία που απαιτείται για να φτάσει από το δέντρο μέχρι την κούπα ή το ποτήρι μας. Για την παραγωγή του, η διαδικασία που ακολουθείται είναι αρχικά η συλλογή των καρπών, η κατάλληλη προετοιμασία των κόκκων καφέ ώστε να αποφλοιωθεί ο καρπός, το καβούρδισμα και το άλεσμα.
Ας τα δούμε όμως αναλυτικά:
H συλλογή των καρπών
Από τη στιγμή που το καφεόδεντρο ξεκινά να παράγει καρπούς, απαιτούνται περίπου εννέα μήνες για να ωριμάσει ο καρπός. Η επιλογή γίνεται σχολαστικά από τις ποικιλίες Arabica και Robusta, διασφαλίζοντας έτσι την υψηλή ποιότητα του τελικού προϊόντος.
Η προετοιμασία των πράσινων κόκκων καφέ
Οι καρποί του καφεόδεντρου θα πρέπει να υποστούν κατάλληλη επεξεργασία πριν καβουρδιστούν. Υπάρχουν δύο τεχνικές για την προετοιμασία των καρπών, η ξηρή μέθοδος και η υγρή μέθοδος. Με την ξηρή μέθοδο, οι φρέσκοι κόκκοι καφέ απλώνονται σε ειδικά στρώματα και αφήνονται να στεγνώσουν στον ήλιο για 2-3 εβδομάδες. Μόλις περάσει αυτό το διάστημα, αφαιρείται μηχανικά το εξωτερικό περίβλημα του καρπού και απομένει ο πράσινος κόκκος καφέ. Στην υγρή μέθοδο, χρησιμοποιείται ένα ειδικό μηχάνημα για την αφαίρεση του εξωτερικού φλοιού από τους καρπούς και το προϊόν που απομένει υφίσταται ζύμωση και ξεπλένεται με νερό για να αφαιρεθεί και το τελευταίο ίχνος πούλπας. Έπειτα, απομακρύνεται το εσωτερικό φλούδι και προκύπτουν οι πράσινοι κόκκοι καφέ.
Η επιλογή των κόκκων
Πριν συσκευασθούν σε σακιά και εξαχθούν σε όλο τον κόσμο, οι καρποί ταξινομούνται και ελέγχονται για να εξασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα του τελικού προϊόντος.
Το χαρμάνι
Η μίξη των κόκκων για την κάθε διαφορετική γεύση της εκάστοτε συνταγής στιγμιαίου καφέ (σύμφωνα με το γευστικό προφίλ των καταναλωτών) απαιτεί πείρα, τεχνική και φαντασία, αφού κάθε συνδυασμός προσφέρει διαφορετικό γευστικό και αρωματικό αποτέλεσμα. Οι κόκκοι που επιλέγονται για την παρασκευή του στιγμιαίου καφέ προέρχονται από διάφορες περιοχές του κόσμου (Βραζιλία, Κολομβία, Κένυα, Κόστα Ρίκα, Βιετνάμ, Ακτή Ελεφαντοστού κα). Οι ειδικοί συνδυάζουν αριστοτεχνικά τις εκλεκτότερες ποικιλίες, με στόχο έναν καφέ με ποιοτική σταθερότητα.
Το καβούρδισμα
Μετά την αποξήρανση, οι εκλεκτοί κόκκοι καφέ καβουρδίζονται με ιδιαίτερη φροντίδα, αναδεικνύοντας πλήρως τις αρωματικές και γευστικές τους ιδιότητες. Ανάλογα με τη συσκευή καβουρδισμένος αλλά και την επιθυμητή γεύση του καφέ.
Το φιλτράρισμα
O καβουρδισμένος και αλεσμένος, πλέον, εκχυλίζεται σε ειδικά σχεδιασμένα φίλτρα που κρατούν το κατακάθι. Το ένα φιλτράρισμα διαδέχεται το άλλο μέχρι να αποβληθεί και το τελευταίο ίχνος από το κατακάθι. Αφού φιλτραριστεί πλήρως και απομακρυνθεί όλο το κατακάθι, ουσιαστικά φτάνει στην κούπα μας μόνο η «καρδιά» του καφέ, ένα 100% φυσικό προϊόν.
H παραγωγή διαλυτού (στιγμιαίου) καφέ
Ο καβουρδισμένος και αλεσμένος καφές βράζεται σε νερό και εν συνεχεία αφυδατώνεται, για να προκύψει ένα τελικό προϊόν διαλυτού καφέ. O καφές διαχωρίζεται από το νερό με δύο τρόπους: Μετά το καβούρδισμα, ο αλεσμένος καφές φιλτράρεται στο εργοστάσιο διεξοδικά σε διαδοχικά βήματα, μέχρις ότου να προκύψει ένα 100% καθαρό και φυσικό προϊόν, πλήρως απαλλαγμένο από οποιαδήποτε κατάλοιπα και από το κατακάθι. Ουσιαστικά, η διαδικασία που ακολουθεί ο καταναλωτής σπίτι του για την προετοιμασία του καφέ φίλτρου με την ειδική καφετιέρα, στην οποία διηθείται το διάλυμα σκόνης καφέ και νερού με τη χρήση χάρτινων φίλτρων, έχει ήδη πραγματοποιηθεί για τον στιγμιαίο καφέ σε βιομηχανικό επίπεδο.
Από το Χάρη Γεωργακάκη
Διευθυντή επιστημονικής ομάδας και διατροφικoύ portal «Νέα Διατροφής»
