Τα trans λιπαρά οξέα, αν και βρίσκονται σε μικρές ποσότητες σε προϊόντα όπως το λίπος του μοσχαριού, το αγελαδινό γάλα και το βούτυρο, προέρχονται κυρίως από τη βιομηχανική επεξεργασία των φυτικών ελαίων, μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται υδρογόνωση.
Τα μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια χρησιμοποιούνται εκτενώς από τη βιομηχανία τροφίμων προκειμένου να βελτιώσουν την υφή, τη γεύση, τη σταθερότητα και τη διάρκεια ζωής πολλών προϊόντων, όπως οι σκληρές μαργαρίνες και τα προϊόντα επάλειψης φυτικών ελαίων, τα έτοιμα κέικ, κρουασάν, μπισκότα και αρτοσκευάσματα, οι κατεψυγμένες ζύμες, πίτσες και σφολιάτες και τα αλμυρά σνακ όπως κράκερ, πατατάκια και γαριδάκια. Επιπλέον, υψηλή περιεκτικότητα σε trans λιπαρά οξέα έχουν και τα διάφορα προτηγανισμένα και τηγανιτά τρόφιμα και είδη πρόχειρου φαγητού, ειδικότερα όταν χρησιμοποιούνται σπορέλαια κατά τη μαγειρική επεξεργασία.
Τα trans λιπαρά οξέα χαρακτηρίζονται –μαζί με τα κορεσμένα λιπαρά-, ως τα πιο επιβλαβή για την υγεία, καθώς συνδέονται στενά με την αθηροσκληρωτική διαδικασία και τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ειδικότερα, τα trans λιπαρά οξέα σχετίζονται με αύξηση της «κακής» και μείωση της «καλής» χοληστερόλης, που αποτελούν δύο από τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, εμφράγματος και εγκεφαλικών επεισοδίων. Από την άλλη, πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως τα trans λιπαρά οξέα ενδεχομένως να έχουν και άλλες αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία, συμμετέχοντας σε μεταβολικές διεργασίες που σχετίζονται με τη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες, την ενδοθηλιακή λειτουργία, την ινσουλινοαντίσταση και το σακχαρώδη διαβήτη, ενώ πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα παρέχουν ενδείξεις ότι πιθανόν να σχετίζονται και με την εξασθένηση της μνήμης.
Σύμφωνα με τις συστάσεις διεθνών οργανισμών, η ημερήσια πρόσληψη trans λιπαρών οξέων θα πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο. Συνεπώς, φροντίστε να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων προκειμένου να αποφεύγετε τυποποιημένα προϊόντα που περιέχουν trans λιπαρά οξέα ή υδρογονωμένα φυτικά έλαια. Επιπλέον, περιορίστε την κατανάλωση έτοιμου-πρόχειρου φαγητού, αρτοπαρασκευασμάτων και προϊόντων ζύμης και αποφύγετε το τηγάνισμα.
Από τη Χριστίνα Κατσαρού, επιστημονική συνεργάτη neadiatrofis.gr
