Διατροφή για παιδιά

Η παιδική ηλικία αποτελεί μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο, η
οποία σχετίζεται άμεσα με την σωματική και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού και τη
μετεξέλιξή του σε ένα υγιή ενήλικα.  Η
διατροφή σε αυτήν την ηλικία είναι ίσως ο πιο κρίσιμός παράγοντας που θα
καθορίσει το επίπεδο υγείας και ανάπτυξης του παιδιού και το αν θα εμφανίσει
προβλήματα στο μέλλον. Δυστυχώς, σήμερα τα διατροφικά πρότυπα στη χώρα μας δεν
είναι αυτά που θα έπρεπε να είναι γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία
των παιδιών στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό μπορεί κανείς να το αντιληφθεί εύκολα
από το  ότι τη δεκαετία του ‘ 60 και του
‘ 70 τα υπέρβαρα παιδιά ήταν περιορισμένα και η παιδική παχυσαρκία δεν
θεωρούνταν ως ένα σημαντικό πρόβλημα που θα μπορούσε να πλήξει την ευρύτερη
δημόσια υγεία. Σήμερα όμως αποτελεί  ένα
σημαντικότατο πρόβλημα, που τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.. Τελευταία
στατιστικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν σε σχετικά ιατρικά συνέδρια μιλούν για
περίπου 4 στα 10 παχύσαρκα παιδιά, κάτω των δέκα ετών.  Τα στοιχεία αυτά είναι πολύ σημαντικά και
απαιτούν άμεση αντιμετώπιση καθώς το 1/3 των παχύσαρκων παιδιών θα γίνουν
παχύσαρκοι ενήλικες, ενώ και τα υπόλοιπα κινδυνεύουν από τις επιπλοκές της
παχυσαρκία, ακόμα και αν αυτά τα παιδιά με κάποιο τρόπο χάσουν βάρος στην
ενήλικη ζωή τους.
Σήμερα τα αποτελέσματα μακροπρόθεσμων επιστημονικών μελετών δείχνουν ότι  η παχυσαρκία κατά την παιδική, προεφηβική και
εφηβική ηλικία αποτελεί έναν ισχυρό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση χρόνιων
νοσημάτων φθοράς, όπως είναι η στεφανιαία νόσος και τα καρδιαγγειακά, ο
σακχαρώδης διαβήτης, διάφορες μορφές καρκίνων κ.α. στη μετέπειτα ζωή. Ιδιαίτερα
όσον αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα η παιδική παχυσαρκία σχετίζεται άμεσα με
τη δημιουργία σοβαρών καταστάσεων από νεαρή κιόλας ηλικία, όπως
υπερλιπιδαιμίες, υπερινσουλιναιμία, υπέρταση και πρώιμη αθηρωμάτωση.  
Πώς είναι όμως η διατροφή των παιδιών σήμερα και πώς θα έπρεπε να είναι;
Βασικά χαρακτηριστικά των διατροφικών συνηθειών των παιδιών
στην Ελλάδα είναι:
Ø      Η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένου
λίπους, ζάχαρης και αλατιού, κυρίως από ζωικά προϊόντα όπως κρέατα και τυριά, μαγιονέζες, γλυκά,
αναψυκτικά, πατατάκια, γαριδάκια, έτοιμα αρτοπαρασκευάσματα, έτοιμο και γρήγορο
φαγητό.
Ø      Η έλλειψη πρωινού, λόγω της έλλειψης χρόνου ή της
άρνησης των μικρών παιδιών, αλλά και των εφήβων, να ξεκινήσουν τη μέρα τους με
ένα καλό πρωινό είναι ένα μόνιμο πρόβλημα σχεδόν σε κάθε οικογένεια. Ακόμη,
όμως, και εκείνα τα παιδιά που παίρνουν πρωινό, συχνά δημιουργούν προβλήματα
στους γονείς τους καθώς προτιμούν τρόφιμα με πολλές θερμίδες, ζάχαρη, λιπαρά
και φτωχά σε θρεπτικά συστατικά (π.χ. κρουασάν σοκολάτα). Όλα αυτά έχουν ως
αποτέλεσμα η πλειοψηφία των παιδιών να φεύγουν για το σχολείο χωρίς πρωινό, ή
τρώγοντας τρόφιμα χαμηλής θρεπτική αξίας.
Ø      Η κατανάλωση έτοιμου και γρήγορου
φαγητού εκτός σπιτιού (στο σχολείο, με τους φίλους κ.α..). Την τελευταία
δεκαετία έχουμε μια αύξηση της κατανάλωση φαγητού τύπου fast food στα παιδιά της τάξεως του 965 %!
Ø     
Η μείωση της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, όσπριων, λαδερών φαγητών,
ψαριού και γενικότερα λευκού κρέατος
Ø      Η μείωση του επιπέδου άσκησης των
παιδιών.
Είναι κατά συνέπεια
επιτακτική η ανάγκη για επαναπροσέγγιση και αλλαγή των διατροφικών προτύπων και
συνηθειών των παιδιών στη  χώρα μας.
Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα απλά βήματα για να βελτιωθεί άμεσα η καθημερινή
διατροφή ενός παιδιού.
1.     
Προγραμματίστε καλύτερα τη διατροφή του παιδιού.
Είναι απαραίτητη η κατανάλωση πολλών γευμάτων μέσα στην ημέρα – πρωινό,
δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό, βραδινό-
2.     
Μην αφήνετε το παιδί να φεύγει νηστικό από το σπίτι
το πρωί. Το πρωινό θα πρέπει να περιέχει οπωσδήποτε κάποιο γαλακτοκομικό
(γάλα, τυρί, γιαούρτι) και υδατάνθρακες που θα δώσουν ενέργεια (ψωμί με μέλι,
δημητριακά πρωινού, τοστ με τυρί και κάποιο αλλαντικό χαμηλό σε λιπαρά και
αλάτι, σπιτικό κέικ κ.α.)
3.     
Κάντε πιο υγιεινά τα γεύματά του στο σχολείο. Προτιμάτε
να παίρνει φαγητό από το σπίτι, υπό μορφή σάντουιτς, φρούτων, κουλούρι
Θεσσαλονίκης, ώστε να αποφύγουμε την κατανάλωση λιπαρών γευμάτων τύπου
τυρόπιτας, κρουασάν, γαριδάκια, πατατάκια κ.α.
4.     
Τα κυρίως γεύματά του να είναι πλήρη. Πάντα να
συνοδεύονται με λαχανικά και να περιέχουν ποικιλία θρεπτικών συστατικών,
πρωτεΐνες (ψάρι, κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό), υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά,
όσπρια, λαδερά), λίπος (κυρίως ελαιόλαδο).
5.     
Τουλάχιστον 2 – 3 φορές την εβδομάδα να υπάρχουν
στο σπίτι όσπρια και λαδερά φαγητά, και 2 –3 φορές άπαχα κρέατα όπως ψάρι και
κοτόπουλο.
6.     
Αυξήστε τα φρούτα και τα λαχανικά στο καθημερινό του
διαιτολόγιο. Είναι προτιμότερο να καταναλώνει χυμούς φρέσκων φρούτων και
λαχανικών.
7.     
Μην απαγορεύεται τροφές από το παιδί, γιατί
είναι οι πρώτες που θα αναζητήσει.
8.     
Κάντε πιο υγιεινά τα επιδόρπιά του χρησιμοποιώντας
επιλογές με λίγα λιπαρά. Είναι προτιμότερο το απόγευμα να έχει ένα υγιεινό
κολατσιό όπως γαλακτοκομικά με μέλι, γλυκό του κουταλιού, ψωμί με ταχίνι και
μέλι, φρουτοσαλάτες με μέλι, από το να καταφεύγει σε επιλογές όπως κρουασάν,
σοκολάτες κ.α..
9.     
Μειώστε τη συχνότητα κατανάλωσης έτοιμου φαγητού
– σουβλάκι, πίτσα, fast food
-, αλλά μην τα απαγορεύεται εντελώς. Δώστε στο παιδί μια φορά την εβδομάδα να
φάει λίγο πιο ελεύθερα.
10.  Ωθήστε
το παιδί σε ενασχόληση με τον αθλητισμό και με δραστηριότητες που αυξάνουν
τη φυσική του δραστηριότητα.
11.  Δώστε
στο παιδί ερεθίσματα σωστής και υγιεινής διατροφής μέσα στο σπίτι. Δεν
μπορεί κανείς να απαγορεύει στο παιδί να τρώει έτοιμο φαγητό, όταν ο ίδιος
παραγγέλνει συστηματικά.