Το λίπος αποτελεί για πολλούς ένα απαγορευμένο καρπό, του οποίου η υπέρμετρη πρόσληψη είναι συνδεδεμένη με υψηλό βαθμό απόλαυσης.
Έχετε πραγματικά ποτέ αναρωτηθεί τι είναι το λίπος και τα λιπαρά και πού βρίσκονται;
Ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στην υγεία και αν αυτές είναι μόνο βλαβερές;
Είναι κάτι το οποίο πρέπει να βγάλουμε από τη διατροφή μας;
Η απάντηση είναι όχι.
Το λίπος αποτελεί ένα από τα βασικά για την ομαλή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού συστατικά και ένα από τα τρία βασικά μακροθρεπτικά συστατικά (τα άλλα δύο είναι οι πρωτεΐνες και οι υδατάνθρακες) που χρειάζεται να προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής.
Τα λιπαρά γενικότερα αποτελούν όπως λέμε μία συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Ένα γραμμάριο λίπους προσφέρει στον οργανισμό 9 θερμίδες.
Όταν ο οργανισμός χρειάζεται ενέργεια χρησιμοποιεί τα λιπαρά. Αυτό παρατηρείται όταν η ενέργεια – οι θερμίδες που προσλαμβάνει μέσω της διατροφής του – είναι λίγες και δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του οργανισμού, οπότε χρησιμοποιείται το λίπος που είναι αποθηκευμένο στο σώμα.
Τέτοιες καταστάσεις έχουμε όταν κάποιος μειώνει την τροφή που προσλαμβάνει, λόγω δίαιτας ή λόγω άλλων καταστάσεων ασιτίας, π.χ. φτώχεια και καταστάσεις που οδηγούν σε έλλειψη τροφής. Επίσης, μικρές ποσότητες λίπους αποτελούν βασικά συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών που περιβάλουν, προφυλάσσουν και σχηματοποιούν τα κύτταρά μας. Χωρίς τις μεμβράνες αυτές θα ήταν αδύνατη η ύπαρξη των κυττάρων του οργανισμού και κατά συνέπεια δεν θα υπήρχε ζωή.
Στην πραγματικότητα βέβαια όταν κάποιος ακούσει τι λέξη λιπαρά την ταυτίζει αμέσως με κινδύνους για την υγεία και νοσήματα. Το γεγονός αυτό δεν είναι απόλυτα εσφαλμένο. Όπως θα αναφέρουμε παρακάτω η υπερβολική κατανάλωση συγκεκριμένων λιπαρών στη διατροφή μας έχει συσχετιστεί με σημαντικά προβλήματα και χρόνια νοσήματα φθοράς.
Και ποια είναι αυτά; Τα κορεσμένα λιπαρά.
Τα κορεσμένα λίπη ή λιπαρά αποτελούν το «κακό» λίπος, καθώς είναι αυτά τα οποία σχετίζονται με νοσήματα, όπως τα καρδιαγγειακά, διάφορες μορφές καρκίνου κ.α. Μελέτες σε χώρες με αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών δείχνουν ραγδαία αύξηση σε αυτές της αρτηριοσκλήρυνσης, της υπέρτασης, των εγκεφαλικών επεισοδίων κ.α.. Η συσσώρευση λίπους στα αγγεία φαίνεται ότι αποτελεί την απαρχή όλων των προβλημάτων που αναφέρθηκαν. Αυτή προκαλείται με την αύξηση της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά. Επίσης, τα τελευταία χρόνια τα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ολοένα και περισσότερο μία σχέση της κατανάλωσης προϊόντων ζωικής προέλευσης, με την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως στομάχου και παχέως εντέρου. Φαίνεται ότι το συστατικό εκείνο το οποίο ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό για το φαινόμενο αυτό είναι το κορεσμένο λίπος. Πραγματικά σε πληθυσμούς και χώρες, κυρίως του Δυτικού κόσμου, όπου παρατηρείται αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή των πολιτών, αυξάνονται και τα περιστατικά εμφάνισης καρκίνου.
ΠΗΓΕΣ : Βρίσκονται κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης, όπως το χοιρινό, το μοσχάρι, το αρνί, το κατσίκι, το αυγό, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί), το βούτυρο, φυτικά έλαια όπως το φοινικέλαιο κ.λ.π..
ΠΡΟΣΛΗΨΗ: Η συνολική ημερήσια πρόσληψη λίπους στη διατροφή μας με βάση τις συστάσεις διεθνών φορέων και οργανισμών δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 30 – 35 % των συνολικών θερμίδων που προσλαμβάνουμε ημερησίως. Από αυτές το 10 % μπορούν να είναι κορεσμένα, δηλαδή για ένα μέσο άνθρωπο ο οποίος χρειάζεται 2000 θερμίδες την ημέρα, οι 200 θερμίδες θα προέρχονται από κορεσμένο λίπος, το οποίο αναλογεί σε περίπου 22 γραμμάρια την ημέρα.
ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ: Το λίπος (σε διάφορες μορφές) αποτελεί βασικό μέσο μαγειρέματος. Συνήθη μαγειρικά λίπη και έλαια που περιέχουν κυρίως κορεσμένα λιπαρά αποτελούν τα ζωικά λίπη (π.χ. ζωμοί κρέατος), το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος και ορισμένα φυτικά έλαια, όπως το φοινικέλαιο. Βασικό χαρακτηριστικό αυτών είναι ότι λόγω της δομής τους δεν αλλοιώνονται εύκολα σε σχέση με άλλα που περιέχουν πολυακόρεστα λιπαρά και δεν σχηματίζουν trans (στα οποία θα αναφερθούμε παρακάτω).
Ωστόσο και μόνο το γεγονός ότι περιέχουν κυρίως κορεσμένο λίπος, με τις αρνητικές επιπτώσεις που ήδη αναφέρθηκαν, θα πρέπει να αποτρέπει από τη χρήση τους στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική.
Επιστημονική Ομάδα neadiatrofis.gr
