Μύθοι και αλήθειες για το στιγμιαίο καφέ

Ο στιγμιαίος καφές αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα μας ροφήματα. Είτε κρύος ως frappe είτε ζεστός ως νες μας συνοδεύει σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας.
Ότι όμως είναι διάσημο συνοδεύεται συνήθως και από αρκετή παραφιλολογία. Έτσι και για τον στιγμιαίο καφέ έχουν κατά καιρούς ειπωθεί αρκετά σε σχέση με τη διατροφική του αξία. Πολλές αλήθειες αλλά και πολύ μύθοι.

Παρακάτω παραθέτουμε ορισμένους από τους πιο διάσημους μύθους περί στιγμιαίου καφέ και θα δούμε ποια είναι η πραγματική αλήθεια :

1ος μύθος : Ο στιγμιαίος δεν είναι 100 % φυσικός καφές
Ο στιγμιαίος καφές αποτελεί ένα από τα πιο παρεξηγημένα ροφήματα. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι έτσι. Παράγεται από εκλεκτές ποικιλίες και αποτελεί ένα 100% φυσικό προϊόν υψηλής ποιότητας, χάρις την αυστηρά ελεγχόμενη διαδικασία παρασκευής του. Μετά το καβούρδισμα, ο αλεσμένος καφές φιλτράρεται διεξοδικά και σε διαδοχικά βήματα, μέχρις ότου απομείνει η «καρδιά» του καφέ. Η διαδικασία αυτή θυμίζει μια γνώριμη σε όλους διαδικασία αυτή της παρασκευής καφέ φίλτρου: το διάλειμμα της σκόνης του καφέ με το νερό διηθείται με τη βοήθεια χάρτινων φίλτρων στην ειδική μηχανή επεξεργασίας. Με τη διαφορά πως η διήθηση και το φιλτράρισμα του στιγμιαίου καφέ έχουν γίνει πριν από εμάς για εμάς. Όσο για το μύθο του πλούσιου αφρού του καφέ… οι ειδικοί είναι κατηγορηματικοί: Η σύσταση του στιγμιαίου καφέ frappe δεν διαφέρει από εκείνη του ζεστού στιγμιαίου καφέ καθώς και οι δύο παρασκευάζονται από σκόνη στιγμιαίου καφέ και νερό, με τη διαφορά ότι για την παρασκευή του frappe απαιτείται το «χτύπημά» του σε σέικερ ή με τη χρήση ειδικού μηχανήματος ανάμειξης. Με άλλα λόγια ο αφρός του φραπέ δεν είναι τίποτε άλλο από φυσαλίδες αέρα εγκλωβισμένες ανάμεσα σε νερό και καφέ (εξού και το καφέ χρώμα), και αποτελεί ένα απολύτως φυσικό προϊόν.

2ος μύθος : Ο στιγμιαίος καφές έχει πολλή καφεΐνη και είναι πιο βαρύς για το στομάχι
Το κατά πόσο είναι βαρύς ή όχι ένας καφές αυτό έχει συνήθως να κάνει με το άρωμα ή το καβούρδισμά του. Παρόλαυτά, ακόμη και αν δούμε την περιεκτικότητα σε καφεΐνη ως μέτρο για το πόσο βαρύς είναι ένας καφές για το στομάχι μας, θα βρεθούμε προ εκπλήξεων, καθώς ο στιγμιαίος καφές έχει λιγότερη καφεΐνη σε σχέση με άλλους αντίστοιχου μεγέθους καφέδες. Για να έχουμε μία καλύτερη εικόνα, παρακάτω παραθέτουμε ένα συνοπτικό πίνακα με τις πιο βασικές πηγές καφεΐνης στη διατροφή μας :

3ος μύθος : Ο στιγμιαίος καφές κάνει κυτταρίτιδα
Η κυτταρίτιδα οφείλεται σε υπολειτουργία της φλεβικής και λεμφικής κυκλοφορίας και η δημιουργία της είναι αιτία κυρίως γενετικών και ορμονικών παραγόντων. Παράλληλα, δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν πως η κατανάλωση καφέ ή γενικότερα καφεΐνης έχει σχέση με την κυτταρίτιδα. Αν, λοιπόν, σας απασχολεί πως θα βελτιώσετε την εικόνα της κυτταρίτιδας ή πως θα την αποφύγετε, δεν είναι ανάγκη να στερηθείτε την απόλαυση του καφέ σας. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι πολλές κρέμες για την τοπική χρήση κατά της κυτταρίτιδας περιέχουν ως κύρια ουσία την καφεΐνη.

1η αλήθεια: Ο στιγμιαίος καφές δεν παχαίνει
Ίσως η μεγαλύτερη ανακρίβεια που έχει γραφτεί για το στιγμιαίο καφέ. Αποτελεί μια πηγή σχεδόν μηδενικών θερμίδων. Η προσθήκη ζάχαρης ή/και γάλακτος είναι αυτή που θα καθορίσει τη θερμιδική του αξία. Επειδή μάλιστα ως καφές δεν απαιτεί το αφρόγαλα που χρειάζεται για παράδειγμα ένας freddo cappuccino ή ένας ζεστός cappuccino, οι θερμίδες του συνήθως είναι χαμηλές.

2η αλήθεια : Η αντιγηραντική δράση του καφέ
Ένας μεγάλος μύθος. Μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις που έγιναν τελευταία σχετικά με τον καφέ είναι η παρουσία σε αυτών ουσιών με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Τα αντιοξειδωτικά στοιχεία τόσο του ζεστού όσο και του κρύου στιγμιαίου καφέ είναι οι γνωστές σε όλους μας πολυφαινόλες, και συγκεκριμένα είναι πλούσιος σε χλωρογενικά κυρίως οξέα.. Στο σύνολό τους τα αντιοξειδωτικά μάχονται κατά της φθοράς που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, το κάπνισμα, το στρες, η έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους και η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλίου στον οργανισμός μας. .

Από το Χάρη Γεωργακάκη
Κλινικό διαιτολόγο διατροφολόγο, MSc
Διευθυντή επιστημονικής Ομάδας και διατροφικού portal Νέα Διατροφής